|
|
|
Author
|
:
Mehmet ALPTEKİN
|
|
|
Type |
:
|
|
Printing Year |
:
6
|
|
Number |
:
20
|
|
Page |
:
152-163
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Mehmet ALPTEKİN , (6). Bey Böyrek türküsü. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 20, p. 152-163. Doi: .
|
|
|
Summary
Türk dünyası sözlü kültür geleneği içerisinde “Bamsı Beyrek” hikâyesi önemli bir yere sahiptir. Dede Korkut Hikâyeleri’nin üçüncüsü ve en uzunu olan “Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek Boyu” destan geleneği içerisinde; Altaylarda “Alıp-Manaş”, Kazak ve Karakalpaklarda “Alpamıs”, Özbeklerde “Alpamış”, Tatarlarda “Alıp Memşen” adları ile bilinmektedir. Toplumsal şartların ve coğrafyanın değişmesi sonucunda “Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek” boyu halk hikâyesi ve masal türüne dönüşerek Anadolu’da; “Bey Böyrek”, “Bağ Böyrek”, “Bey Beyrek”, “Bey Bira”, “Bey Bayram” gibi isimlerle yaşamaktadır.
Toplumlar yaşadıkları sevinçleri, dertleri, mutlukları, üzüntüleri ve başarıları çeşitli şekillerde dile getirmişlerdir. Bu yöntemlerden biri de türküdür. Türkücü, bir türküyü kendi oluşturabileceği gibi sözlü gelenekteki bir üründen de faydalanabilmektedir. Sözlü gelenekteki destan, halk hikâyesi, efsane, ağıt gibi bir ürünü halkın ihtiyacına göre türkü formuna dönüştürmektedir. Bey Böyrek türküsü de bu tür bir değişimin sonucudur.
Makalemizde, Mehmet Sıtkı Işıtır’dan derlenen “Bey Böyrek” türküsünü değişik hikâye varyantlarındaki şiirlerle mukayese ettikten sonra ”Bey Böyrek” türküsünün Türk türkü hazinesi içindeki yerini değerlendireceğiz.
Keywords
Bey Böyrek, hikâye, türkü
Abstract
The story of “Bamsı Beyrek” occupies an important position in the Turkish oral culture tradition. “Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek” which is the third and the longest of Dede Korkut Stories is known as “Alıp-Manaş” in Altai, “Alpamıs” in Kazakhistan and Karakalpak, “Alpamış” in Uzbekistan and “Alıp Memşen” in Tatar as an epic tradition. As a result of the social and geographical changes, “Kam Püre Oğlu Bamsı Beyrek” which turned into a folktale and story form is still known as “Bey Böyrek”, “Bağ Böyrek”, “Bey Beyrek”, “Bey Bira”, “Bey Bayram” in Anatolia.
Societies have always given voice to their joys, sufffering, bliss, sorrows and achievements in different ways one of which is folk song. A folk singer can both compose a song or make use of a product among oral tradition. He can turn a product such as an epic, a folk tale, a legend or a requiem into a folk song form in accordance with people’s needs. The folk song, “Bey Böyrek” is a production of such transformation.
In our article, we will first compare “Bey Böyrek”, compiled from Mehmet Sıtkı Işıtır, with poems in various tale variants and then review the song’s place among Turkish folk song repertory.
Keywords
Bey Böyrek,folk tale, folk song