OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN ERKEN OKURYAZARLIK BİLEŞENLERİ HAKKINDA FARKINDALIKLARININ VE UYGULAMALARININ İNCELENMESİ

INVESTIGATION OF PRESCHOOL TEACHERS' AWARENESS AND PRACTICE OF EARLY LITERACY COMPONENTS

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN ERKEN OKURYAZARLIK BİLEŞENLERİ HAKKINDA FARKINDALIKLARININ VE UYGULAMALARININ İNCELENMESİ

 
Author : Zehra Esra KETENOĞLU KAYABAŞI  Alparslan ÜNSAL  
Type :
Printing Year : 2022
Number : 50
Page : 1408-1429
DOI Number: :
Cite : Zehra Esra KETENOĞLU KAYABAŞI Alparslan ÜNSAL, (2022). OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN ERKEN OKURYAZARLIK BİLEŞENLERİ HAKKINDA FARKINDALIKLARININ VE UYGULAMALARININ İNCELENMESİ. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 50, p. 1408-1429. Doi: 10.35826/ijoess.3206.
    


Summary

Bu çalışma ile okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin erken okuryazarlık bileşenlerini geliştirme sürecinde erken okuryazarlık becerilerine ilişkin farkındalıklarını ortaya çıkarmak ve bu bağlamda sınıf içi etkinlik uygulamalarının neler olduğunu belirlemek amaçlanmıştır. Bu araştırma nitel bir çalışma deseni özelliği göstermektedir. Verilerin toplanma sürecinde nitel veri toplama tekniklerinden biri olan yazışma tekniğinin anket formu kullanılmıştır. Araştırmacılar tarafından yazışma tekniği formu olarak oluşturulan Erken Okuryazarlık Bileşenleri Farkındalık ve Uygulama Belirleme Anketi Formu, katılımcıların kişisel bilgilerinin yer aldığı ve çalışmanın amacına yönelik soruları içeren iki bölümden oluşmaktadır. Formun ilk bölümünde katılımcıların mesleki kıdem, öğrenim durumu, erken okuryazarlık dersi alma ve özel eğitim ve kaynaştırma dersini lisansta veya hizmet içi eğitimi olarak alma gibi demografik bilgilerini içeren maddelere yer verilmiştir. İkinci kısmında ise katılımcıların erken okuryazarlık kavramı ve erken okuryazarlık bileşenleri hakkında (erken okuryazarlık, fonolojik farkındalık, yazı farkındalığı, sözel dil gelişimi, harf bilgisi) düşünceleri ve sınıflarındaki kitap merkezlerinde yaptıkları uygulamalarının neler olduğunu belirlemeye yönelik anket soruları yer almıştır. Elde edilen verilerle katılımcıların erken okuryazarlık, fonolojik farkındalık, yazı farkındalığı, sözel dil gelişimi, harf bilgisi ve sınıflarında bulunan kitap merkezi uygulamalarına yönelik görüşleri doğrultusunda içerik analizi yapılmıştır. 32 okul öncesi eğitimi öğretmeninin katıldığı bu araştırma gönüllülük esasına dayalı olarak yürütülmüştür. Elde edilen veriler ile kodlara ve kategorilere ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, okul öncesi öğretmenleri bilgi bağlamında erken okuryazarlık ve temel bileşenleri hakkında teorik olarak yeterli görünmeseler de uygulama bazında sınıflarında erken okuryazarlık etkinlikleri yaptıkları ve çocuklara bu becerileri kazandırdıkları belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca öğretmenlerin erken okuryazarlık bileşenlerine hâkim olmadığı ve kitap uygulama merkezinin niteliğini artırmak yerine niceliğini arttırdıkları da belirlenmiştir. Çalışmanın sonuçlarından hareketle okul öncesi eğitimi alan öğretmenlerin lisans eğitiminden başlayarak gerek uygulama gerek bilgi hususunda donanımlı olmaları önemli olup lisans programlarında ilgili dersi almayan öğretmenlerin hizmet içi eğitimlerle erken okuryazarlık hakkında bilgilenmeleri önerilmektedir. Ayrıca, sınıflarda nitelikli okul öncesi eğitimi için erken okuryazarlık becerilerini destekleyen kitap merkezlerinin gerekli fiziki donanımın sağlanması önerilmektedir.



Keywords

Erken okuryazarlık, erken okuryazarlık bileşenleri, okul öncesi öğretmeni



Abstract

This research aims to reveal preschool teachers' awareness of early literacy skills in the process of developing early literacy components and to determine what in-class activity practices are in this context. This research features a qualitative study design. The questionnaire form of the correspondence technique, which is one of the qualitative data collection techniques, was used in the data collection process. The Early Literacy Components Awareness and Practice Identification Questionnaire Form, which was created by the researchers as a correspondence technique form, consists of two parts, which include the personal information of the participants and questions for the purpose of the study. In the first part of the form, the demographic information of the participants such as professional seniority, educational status, early literacy course and special education and inclusion courses in undergraduate or in-service training were included. In the second part, there were questionnaire questions to determine the thoughts of the participants about the concept of early literacy and early literacy components (early literacy, phonological awareness, print awareness, verbal language development, letter knowledge) and their practices in the book centers in their classrooms. With the data obtained, content analysis was conducted in line with the participants' views on early literacy, phonological awareness, print awareness, verbal language development, letter knowledge and book center practices in their classrooms. This research, which was carried out with 32 preschool teachers, was carried out on a voluntary basis. The data obtained according to the answers given by the participants were subjected to content analysis. With the obtained data, codes and categories were reached. As a result of the research, it was determined that although preschool teachers do not seem sufficient in terms of knowledge, they provide these skills to children by performing early literacy activities on a practical basis. The study also determined that the teachers did not have a good command of the components of early literacy and that they increased the quantity of the book center instead of increasing its quality. Based on the results of the study, it is important that teachers who receive pre-school education are equipped with both practice and knowledge starting from their undergraduate education, and it is recommended that teachers who do not take the relevant course in undergraduate programs should be informed about early literacy through in-service training. In addition, it is recommended that book centers that support early literacy skills should be provided with the necessary physical equipment for qualified pre-school education in classrooms



Keywords

Early literacy, early literacy components, preschool teacher