LATİFE TEKİN’İN SEVGİLİ ARSIZ ÖLÜM ROMANINDA ATİYE
Latife Tekin’in (1957) Sevgili Arsız Ölüm (1983) romanı, teknik, muhteva, tiplemeler ve üslup açısından önemli bir başarı yakalar. Romanın muhteva bakımından yeniliği, gerçekle olağanüstünün (kuşların, rüzgârın, kuşkuşotunun, tulumbanın konuşması; peri Sarıkız’ın, Hızır’ın, Azrail’in görünmesi gibi) iç içe geçmiş kurgusudur. Yazımızda romanın baskın kadın karakteri Atiye ve onun bazı uygulamaları üzerinde durulacaktır. Atiye karakterinin, aile bireylerinin mutluluğu için batıl itikatlar, sözlü kültür, gelenek, İslâmiyet kaynaklı uygulamaları tematik olarak incelenerek genç kadının mizaç özellikleri tespit edilmiştir. Şehirle bağlantısı olan; bazı yenilikleri köye taşıyan Huvat Aktaş, bir gün beraberinde Atiye adlı bir kadın ile köye gelir. Bir ayağı -baba ve ailenin iki büyük oğlu dolayısıyla- şehirde olan aile, (denize kıyısı olan bir) şehre göç kararı almak zorunda kalır. Böylelikle köyde başlayan roman, şehirde devam eder. Gelin ve torunla dokuz kişilik ailenin geçim mücadelesini barındıran romanda anne Atiye, önce köye; sonra şehre uyum mücadelesi verir. Anne Atiye yaşları birbirine yakın genç-ergen çocuklarını korumak; aileyi bir arada tutmak; şehirdeki köylülerinin ağzına ailesi ile ilgili laf vermemek amacıyla dinin, geleneklerin, halk tababetinin, batıl itikatların bazı ritüellerini uygular. Atiye, kültürel kodları ve yetiştiği çevre ile uyumlu çarelere sığınır. Büyü-fal gibi batıldan; kargış-beddua gibi sözlü kültürden; sağlık-halk tababeti gibi gelenekten; rüyaya yatma-namaz kılma-Yasin okuma-dua etme gibi İslamiyet’ten gelen bazı fiillere sıklıkla başvurur.

Keywords
Latife Tekin, Sevgili Arsız Ölüm, Atiye, ritüel.