UYGULAMAYA DAYALI PSIKOLOJIK DANIŞMA VE REHBERLIK LISANSÜSTÜ TEZLERININ TEMATIK VE METODOLOJIK OLARAK İNCELENMESI
Psikolojik danışma ve rehberlik (PDR) bölümü, ülkemizde eğitim bilimleri alanında son yıllarda büyük rağbet gören bölümlerden biridir. PDR'nin ülkemizdeki yaklaşık altmış yıllık gelişim öyküsü incelendiğinde alanın tanınırlığının her geçen gün arttığını söylemek mümkündür. Bu araştırmanın amacı, uygulamaya dayalı PDR lisansüstü tezlerini tematik ve yöntemsel açıdan incelemektir. Araştırma YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan ve erişime açık olan, uygulamaya dayalı 268 lisansüstü tez üzerinden yürütülmüştür. Tezlerin tematik ve yöntemsel incelemesinin yapılması için araştırmacılar tarafından geliştirilen tez inceleme formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi türlerinden kategorisel analiz ve frekans analizi teknikleri kullanılmıştır. Tezlerin künyesine ait bulgular incelendiğinde 2003 yılından itibaren uygulamaya dayalı tezlerin sayısında artış görüldüğü, en fazla tezin Ankara Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi’nde yayınlandığı ve profesör unvanlı danışmanların uygulamaya dayalı tez çalışmalarını daha çok tercih ettiği söylenebilir. Tezler tematik açıdan incelendiğinde 268 tezde, 103 konunun çalışıldığı görülmektedir. Tezlerin yaklaşık %10'unda “Aile, evlilik, aile eğitimi” üzerine çalışıldığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bu konu alanını sırasıyla “iletişim, empati ve sosyal beceri”, “akran arabuluculuk, çatışma çözme” ve mesleki rehberlik, kariyer danışmanlığı” izlemektedir. Tezler yöntemsel açıdan incelendiğinde daha çok ön test son test kontrol gruplu gerçek deneysel modelin kullanıldığı, kişilerin deney ve kontrol gruplarına daha çok yansız atama yoluyla alındığı, daha çok ortaokul, lise ve lisans öğrencileriyle araştırmaların yapıldığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Keywords
PDR lisansüstü tez çalışmaları, tematik inceleme, metodolojik inceleme