|
|
|
Author
|
:
Mesut KARAKAŞ
MESUT KARAKAŞ
|
|
|
Type |
:
|
|
Printing Year |
:
|
|
Number |
:
|
|
Page |
:
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Mesut KARAKAŞ MESUT KARAKAŞ, (). DESTANCILIK GELENEĞİ VE SİVAS HALK DESTANCILARI. International Journal Of Eurasia Social Sciences, , p. . Doi: .
|
|
|
Summary
ABSTRACT
The word destan originally derives from Persian dâstan and some researchers used the word in equivalent of both legend and epopee (Yetiş, 1994). Folk tales (destan) are the poetic stories of different aspects of the nations such as religious, virtuous and heroic adventures. These tales are mainly divided into two major categories: The former include national consciousness, spiritual unity, heroism and traditions and the latter include those written in verse by folk poets on different subjects. The present study focuses on folk tales.The folk tales are deeply rooted in the poems of folk poets who lived from the past to the present. Most popular subjects of the folk tales include military events and soldiers, widows, supplication to God, illness, animals, double marriage, heroism, relationship between husband and wife, famine, country, fruit, prayer, advice, war, and age. This tradition emerged after the first quarter of the 20th century, especially in big cities such as Istanbul, when the minstrels began to recite their poetry in coffee houses and these poems that were published in book form were sold by these minstrels in the crowded neighborhoods, which made the folk tales popular among the public. It evolved into a tradition that was carried out by folk tale narrators who published them on larger papers than the A4 paper, sold in crowded places and performed until the beginning of the 1980s. This tradition requires the ability to recite poetry w,th an eloquent voice and knowing tonality. This tradition, which was in demand until the 1980s, could not resist the surge of mass media and faded away. The folk tale narrators explained the events that took place in their hometowns and across the country in their poems without refraining from the comments to increase the public interest by adding something themselves into the storyline. These tales were printed in 1000 or even 5000 issues in printing houses, and sold in public places. These places usually include city squares, surroundings of the mosques, market places, trains and train stations during travel. This study contains information about the tradition of folk tales and the identified performers of this tradition in Sivas. The local folk tales of Sivas are examined under two categories: The folk tale narrators who only did this job for a living and the others were folk poets who did this job temporarily.
Keywords
Keywords: Folktales, folk tale tradition, Sivas folk tale narrators.
Abstract
ÖZ
Destan kelimesinin aslı Farsça dâstan olup bazı araştırmacılar çalışmalarında destan kelimesini hem legende (efsane) hem epopee karşılığında kullanmışlar (Yetiş, 1994). Destanlar, milletlerin din, fazilet ve milli kahramanlık maceraları gibi farklı yaşamlarının manzum hikayeleridir. Milli şuur bilinci, milli ruh, milli kahramanlık ve gelenek etrafında gelişen milli destanlar ve halk şairlerinin farklı konuları manzumeleştirdikleri halk destanları olarak iki kavramla karşımıza çıkar destanlar. Çalışmanın konusu ise halk destancılığıdır. Halk destanları, geçmişten günümüze halk şairlerinin şiirleri arasında yer verilmiş bir türdür. Asker, dulavrat, dua, hastalık, hayvan, iki evli, kahramanlık, karı-koca, kıtlık, memleket, meyve, namaz, öğüt, savaş, yaş gibi birçok konusu vardır halk destanlarının. XX. yüzyılın ilk çeyreğinden sonra özellikle İstanbul gibi büyük illerde âşıkların kahvehanelerde şiir okumasıyla başlamış. Sonra da bu şiirleri bastırarak halkın yoğun olduğu mekanlarda satarak para kazanmaları halk destancılığının yolunu açmıştır. Daha sonra destancılar tarafından A4 kağıdından biraz daha büyük kağıtlara bastırılarak kalabalık mekanlarda satılarak 1980‘li yılların başına kadar icra edilmiş bir gelenektir. Destancılık; şiir söyleme kabiliyeti, halkı etrafında toplayacak bir sese sahip olma ve makam bilme gibi vasıflar ister. Seksenli yıllara kadar rağbet görmüş bu gelenek, bu tarihten sonra kitle iletişim araçlarının yaygınlaşmasıyla kendine alan bulamamıştır. Destancılar memleketlerinde ve ülkede olup biten olayları şiirinde anlatmış, yeri gelmiş kendinden de bir şeyler katarak ilgiyi artırmaya yönelik yorumlardan da geri durmamışlardır. Yazılan bu destanlar matbaalarda 1000 adet hatta 5000 adet bastırılarak halka açık mekanlarda satılmış. Bu yerler genellikle; meydanlar, cami önleri, pazar yerleri, seyahat esnasında trenler ve tren garları gibi mekanlardır. Çalışma, destancılık geleneği ve Sivas’ta destancılık geleneğinin tespit edilen icracıları hakkında bilgileri ihtiva ediyor. Sivas halk destancıları iki başlık altında ele alınmıştır. Sadece işi destancılık olan Halk Destancıları diğeri ise Halk Şairi Destancıları ki, bunlar halk şairi olup aynı zamanda bir süreliğine de olsa destancılık yapan kişilerdir.
Keywords
Anahtar kelimeler: Destan, destancılık geleneği, Sivas halk destancıları.