Abstract


OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMININ AHLAKIN BİLEŞENLERİ AÇISINDAN İNCELENMESİ
Ahlak; doğru-yanlış, iyi-kötü gibi kavramları ayırt etmek, bu ayrıma göre davranmak ve erdemli davranışları benimsemek anlamına gelmektedir. Ahlak gelişimi ise bireylerin değerler sistemi oluşturma, doğru ve yanlışı kavramsallaştırma ve bu değerlere uygun davranışlar geliştirme süreci olarak açıklanabilir. Bireyin duygu, düşünce, yargı, tutum ve davranışlarında yetkin olma durumu olan ahlaki olgunluğun üç bileşeni vardır: Bilişsel, duygusal ve davranışsal. Bu üç bileşen iyi bir karakter için birbirini desteklemekte ve birlikte çalışmaktadır. Duygular ahlaki motivasyonu oluşturmakta ve bu motivasyon da ahlak bilinciyle birleşerek ahlaki davranışları meydana getirmektedir. Bu nedenle iyi bir ahlak eğitimi programı her üç bileşeni de desteklemeye önem vermelidir. Hiçbiri bir diğerinden üstün değildir. Bu bakış açısı ile bakılarak yapılan bu araştırmada MEB Okul Öncesi Eğitim Programı, ahlak eğitimi açısından incelenmiştir. Araştırma nitel modelde tasarlanmış ve durum deseni kullanılarak yürütülmüştür. Veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Doküman incelemesi sonucunda elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Betimsel analiz için Lickona (1992) tarafından iyi karakterin bileşenleri olarak belirlenen ahlaki bilme (bilişsel), ahlaki hissetme (duygusal) ve ahlaki davranış (davranışsal) kategorileri kullanılmıştır. Programda yer alan kazanımlar bu kategorilere göre değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda MEB Okul Öncesi Eğitim Programında çocukların ahlak gelişimini desteklerken daha çok ahlaki bileşenlerden bilişsel ve davranışsal boyuta yer verildiği, duygusal boyutun daha geri planda kaldığı görülmüştür. Dolayısıyla programda ahlakın duygusal bileşenine de diğer bileşenler kadar yer verilmeli; program çocukların otorite ve kurallardan dolayı değil, içsel motivasyonları yoluyla ahlaki davranışlar göstermelerini sağlayacak kazanımlar içerecek şekilde düzenlenmelidir.

Keywords
Ahlak Eğitimi, Ahlaki Olgunluk, Ahlaki Bileşenler, Okul Öncesi Eğitim Programı



References